از خالق بهترین تیم فعلی اروپا چه می‌دانیم

به گزارش ورزش سه، عزم مثال‌زدنی تیم بار دیگر در لحظات پایانی ورق را به نفع بازیکنان ژابی آلونسو برگرداند تا علاوه بر پیروزی، تعداد بازی‌های پیاپی بدون باخت خود را نیز به رکورد 42 بازی برساند.

این اولین بار نبود که لورکوزن در دقایق پایانی نتیجه بازی را عوض می‌کرد. در هر دو دیدار رفت و برگشت مرحله یک‌هشتم نهایی لیگ اروپا مقابل قره‌باغ جمهوری آذربایجان هم این تیم عقب بود اما هر دو بار بازی را مساوی کرد و در نهایت به مرحله بعد راه یافت.

لورکوزن حالا تنها تیم در پنج لیگ بزرگ اروپاست که در این فصل هنوز نباخته است. با توجه به شکست 3-2 بایرن مقابل هایدنهایم حالا فاصله دو تیم در صدر جدول بوندس‌لیگا شش هفته مانده به پایان فصل به 16 امتیاز رسیده که جبران آن تقریباً ناممکن است.

لورکوزن اما نه تنها به ۱۱ سال قهرمانی پیاپی بایرن در بوندس‌لیگا پایان می‌دهد و بعد از بارها ناکامی و نایب‌قهرمانی برای نخستین بار قهرمان این رقابت‌ها می‌شود، بلکه حتی فرصت یک «سه‌گانه» را هم دارد. (آنها در فینال جام حذفی‌اند و در لیگ اروپا هم کار را تقریبا تمام کردند تا به نیمه‌نهایی برسند.)

چرا لورکوزن؟
خبرسازتر از این پیروزی‌ها در هفته‌های اخیر، خبر ماندن ژابی آلونسو۴۲ ساله در بایر لورکوزن بود. او پس از هفته‌ها گمانه‌زنی درباره آینده‌اش روز جمعه در یک کنفرانس مطبوعاتی با همان آرامش و متانت همیشگی روبروی خبرنگاران نشست و توضیح داد که چرا فصل آینده هم به کارش در این باشگاه ادامه خواهد داد و محل کارش را به انگلستان، اسپانیا و یا باواریا منتقل نخواهد کرد.

رسانه‌ها ماه‌ها بود که درباره باشگاه‌ آینده او گمانه‌زنی می‌کردند. رادیو مارکا در همان آغاز فصل در اواخر سپتامبر پارسال خبر داده بود که باشگاه رئال مادرید آلونسو، بازیکن سابق‌اش، را به عنوان جانشین کارلو آنچلوتی مدنظر دارد.

اما با تداوم موفقیت لورکوزن این گمانه‌زنی‌ها محدود به رئال مادرید نماند. به ویژه وقتی چند هفته پیش مشخص شد که یورگن کلوپ در تابستان لیورپول را ترک می‌کند و توماس توخل در پایان فصل از بایرن مونیخ جدا می‌شود، نام آلونسو که با هر دو باشگاه رابطه خاصی دارد، در صدر نامزدهای جانشینی قرار گرفت.

آلونسو که سال ۱۹۹۹ در ۱۷ سالگی به خدمت باشگاه زادگاه‌اش رئال سوسیداد درآمد، سال ۲۰۰۴ در لیورپول دوران بین‌المللی بازی خود را آغاز کرد و در مونیخ سال ۲۰۱۷ آن را به پایان رساند.

اما حالا آلونسو پس از تامل درباره موقعیت‌اش به این نتیجه رسیده که لورکوزن «جای درستی» برای اوست تا بتواند دوران مربیگری خود را ادامه دهد. او گفت که مدیون این باشگاه، هواداران آن، کادر مربیگری و بازیکنان‌اش است: «من احساس می‌کنم که کارم اینجا هنوز تمام نشده است.»

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، آلونسو تصمیم درستی گرفته نباید محیط آرام و منظم بایر لورکوزن را رها می‌کرد تا در مونیخ یا لیورپول شرایط پیچیده‌ای را برعهده بگیرد. انگیزه‌های آلونسو فراتر از مسائل مالی بود.

هر چند باشگاه پول‌دار بایر لورکوزن هم که متعلق به کمپانی آلمانی بایر، غول جهانی صنعت دارو و شیمی جهان در کنار رود راین و در شهر کوچک لورکوزن نزدیک کلن است، به او حقوق خوبی می‌دهد. به نوشته رسانه‌های آلمان دستمزد سالیانه او حدود ۶ میلیون یورو است.

آغاز مربیگری
برای درک بهتر این تصمیم ژابی آلونسو برای ماندن در لورکوزن باید شخصیت او را بهتر شناخت. او مربیگری را در سال ۲۰۱۸ در تیم زیر ۱۴ سال رئال مادرید آغاز کرد و یک سال بعد به باشگاه خانگی‌اش رئال سوسیداد برگشت تا به مدت سه سال هدایت تیم دوم را در دسته سوم لیگ اسپانیا برعهده بگیرد. دو باشگاه که به خاطر کیفیت کارشان در فوتبال پایه معروف‌اند.

آلونسو در گفت‌وگویی با روزنامه آلمانی زوددویچه در اوایل سال، در اوج گمانه‌زنی درباره آینده‌اش و هفته‌ها پیش از اینکه تصمیم‌اش را برای ماندن در لورکوزن اعلام کند، توضیح داده بود که در آغاز دوران مربیگری چرا این گونه تصمیم‌گیری کرده و برخلاف بسیاری از ستارگان مربیگری را در تیم نوجوانان رئال مادرید و تیم ب رئال سوسیداد شروع کرده است.

همان موقع معلوم بود که طرز فکر آلونسو چگونه است: «تصمیم من پیامد تمام گام‌هایی بود که پیش از آن داشته بودم. همیشه خودم سرعتم را تعیین می‌کردم و همیشه می‌خواستم زمانی به مرحله بعد بروم که احساس می‌کنم برایش آمادگی کامل را دارم.»

«من در فوتبال پایه رئال مادرید کارم را شروع کردم و بعدش می‌توانستم بگویم که این کار را دوست دارم. گام بعدی بازگشت به خانه بود. به رئال سوسیداد سن سباستین. این تصمیم برای من از یک سو از لحاظ شخصی پس از سال‌ها زندگی در خارج مهم بود و از سوی دیگر از لحاظ حرفه‌ای نیز خوب و مهم بود.»

آلونسو در ادامه توضیح می‌دهد که چرا کار در تیم دوم سوسیداد در دسته سوم برای او مهم بود: «چون می‌توانستم تحت شرایطی حرفه‌ای کار کنم بدون اینکه مجبور باشم در وهله اول نتیجه بگیرم. آرامش داشتم و آزاد بودم که خودم را به عنوان مربی بشناسم و بیازمایم. می‌توانستم اشتباه کنم و تجربه کنم که از انجام چه کارهایی احساس خوبی دارم.»

تمجید پپ
آلونسو که در دوران بازی به عنوان هافبک دفاعی در پست یک شماره ۶ کلاسیک در خط میانی، سابقه کار با پپ گواردیولا و کارلو آنچلوتی در بایرن مونیخ، ژوزه مورینیو در رئال مادرید، رافا بنیتس در لیورپول و ویسنته دل‌بوسکه در تیم ملی اسپانیا را داشت، به گواه هم‌دوره‌ای‌هاش از همان دوران بازی نشانه‌های کیفیت یک مربی باکفایت را داشت.

گواردیولا که دو سال با آلونسو در بایرن مونیخ کار کرد، او را تحسین می‌کند. وقتی از سرمربی منچستر سیتی چندی پیش در یک کنفرانس مطبوعاتی درباره آلونسو پرسیدند، گفت او بازیکن «بسیار باهوشی» بود و در همان موقع می‌توانست ببیند که او یک روزی مربی می‌شود.

گواردیولا نیز پست بازی او به عنوان هافبک نگه‌دارنده را در آینده شغلی او به عنوان مربی کلیدی می‌داند:«هافبک‌های نگه‌‌دارنده‌ای مثل او با سئوال‌هایی که می‌پرسند و نگرش و طرز نگاه متفاوت‌شان معلوم است که در فوتبال می‌مانند.»

خود آلونسو وقتی در گفت‌وگو با زوددویچه با این پرسش روبرو می‌شود که بازیکنان سابقی که در دوران بازی درخشان بودند و معلوم بود که فوتبال را می‌فهمند به این متهم می‌شوند که به عنوان مربی بازیکنان‌شان را تحت فشار بیشتری می‌گذارند، می‌گوید: «از این لحاظ هم هدایت تیم دوم سن سباستین به‌ام کمک کرد. من گاهی اوقات آگاهانه در تمرین با بازیکنان بازی می‌کردم تا ببینم آنچه من در بیرون زمین به فکرم رسیده بود، توی زمین چگونه قابل اجراست.»

«آیا این ایده‌هایی که من در تئوری دارم در عمل هم خوبند یا نه. گاهی اوقات آدم مطمئن است که دستور پخت خیلی خوبی دارد. اما اینکه آن غذا بعداً خوشمزه شود یا نه مسئله دیگری است. مسیر از ایده‌آل تا عمل گاهی بسیار دور است.»

آلونسو این شیفتگی و این روحیه‌ی با تمام وجود کار کردن را به بازیکنان‌اش هم منتقل می‌کند. یوناس هوفمن بازیکن لورکوزن می‌گوید: «اگر یک لحظه در تمرینات صددرصد حاضر نباشی و فکرت جای دیگری باشد او تو را سریع برمی‌گرداند. تلاشی که او می‌کند باورنکردنی است.»

فوتبال مالکانه و «خالق» یک بایر جدید
هفته‌نامه آلمانی تخصصی کیکر پرونده روی جلد یکی از شماره‌های نوامبر پارسال را به ژابی آلونسو اختصاص داد. این نشریه برای مقاله‌اش با تیتر «آن خالق» درباره او نوشت: «هر کس طرز کار کردن آلونسو را مشاهده کند می‌بیند که شیفته کارش است و اینکه آمده تا یک چیز خاص خلق کند. یک بایر جدید… این اسپانیایی با تمام وجود برای حداکثر موفقیت کار می‌کند.»

نتیجه این «خلق» در آغاز این فصل دیده شد. او در اولین فصل حضورش در لورکوزن وقتی در اکتبر سال ۲۰۲۲ هدایت لورکوزن را برعهده گرفت، این تیم در رده هفدهم قرار داشت. در آن زمان تنها هدفش ایجاد ثبات بود تا بتواند با کسب امتیازهای لازم دوباره به نیمه بالای جدول لیگ صعود کند.

برای همین فوتبال فصل پیش لورکوزن یک فوتبال مبنی با پرسینگ با ضدحملات سریع بود. اما این فصل لورکوزن یک فوتبال مالکانه چشم‌نواز هجومی خاصی را بازی می‌کند که کمتر تیمی در اروپا قادر به ارائه آن است.

برای این کار او در تابستان گذشته یک بازسازی اساسی را در تیم انجام داد و ۹ بازیکن جدید را به خدمت گرفت. از جمله یوناس هوفمن، الخاندرو گریمالدو آرژانتینی و ویکتور بونی‌فیس نیجریه‌ای که هر سه به بازیکنان کلیدی بایر تبدیل شدند. در راستای این نوسازی تیم، سردار آزمون هم که در ژانویه ۲۰۲۲ با یک قرارداد پنج ساله از زنیت سن پترزبورگ به لورکوزن پیوسته بود، به آ اس رم قرض داده شد.

دگرگونی سبک بازی لورکوزن در این مدت کوتاه بین دو فصل به گفته آلونسو مستلزم گفت‌وگوهای زیاد با بازیکنان بود: «اینکه موفق شدم و توانستم بازیکنان را متقاعد کنم من را به یک مربی بهتری تبدیل کرد. ایده من این بود که بازی تیم پیشرفت کند.»

در حقیقت او موفق شد تیم لورکوزن را به یک واحد منسجم با فوتبالی مالکانه و زیبا به سبک تیم‌های گواردیولا تبدیل کند.

تاکتیک تیم آلونسو همواره این است که در یک سیستم ۱-۲-۴-۳ در سه خط نزدیک به هم پشت سر مهاجم نوک مدام توپ را به یک خط جلوتر انتقال دهند و برگردانند. این گونه لورکوزن همواره می‌تواند فضاسازی کند بدون اینکه ریسک از دست دادن توپ را داشته باشد، چون حریف به عقب رانده می‌شود.

در این تاکتیک گرانیت ژاکا، هافبک ملی‌پوش سوئیسی تیم، به عنوان استراتژیست نقش کلیدی دارد. ژاکا که در سال‌های گذشته در آرسنال و حالا در لورکوزن متحول شده و یادآور دوران اوج خود آلونسو و پاسور و بازیساز کلیدی تیم است.

اوست که اغلب اوقات بین این سه خطوط توپ را به فلوریان ویرتس و یا یوناس هوفمن می‌رساند. در جلوی زمین و در یک‌سوم آخر حریف هم در نهایت عنصر خلاقیت و دریبل‌زنی فلوریان ویرتس، پدیده ۲۰ ساله آلمانی تعیین‌کننده می‌شود.

از اینجا به بعد این تاکتیک را کمتر می‌شود تمرین کرد. آلونسو با اشاره به تکنیک ویرتس و یا فریپونگ و گریمالدو توضیح می‌دهد: «کیفیت پاس‌ها به ما کنترل زیادی می‌دهد. به خصوص در فاز اول با مدافعان و هافبک‌هایمان. اما بعد از آن باید سرعت را تغییر دهیم. باید پشت سر خط میانی حریف برویم. آنجاست که باید اتفاقات دیگری بیفتد و استعداد بازیکنان خودش را نشان دهد. و این‌ها چیزهایی است که دیگر نمی‌شود تمرین‌شان کرد.»

مانند «هیدرا»
بایر لورکوزن با ۹۲/۸ درصد بالاترین آمار را در میان ۱۸ تیم بوندس‌لیگا از لحاظ میزان دقت پاس‌های کوتاه دارد. بنا بر داده‌های سایت آماری FBref.com لورکوزن با میانگین ۳۵۵ در هر بازی بالاترین میزان پاس کوتاه را هم دارد. بایرن مونیخ در این آمار با ۲۷۶/۶ با فاصله زیاد دوم است.

این گونه بود که لورکوزن آلونسو در پیروزی سه بر صفر ماه گذشته مقابل بایرن مونیخ از هر لحاظ برتر بود. بایرن در آن مسابقه حتی یک شوت هم داخل چارچوب دروازه لورکوزن نداشت.

نشریه کیکر در تحلیل این سبک بازی لورکوزن نوشت: «آلونسو یک پیکر ساخته که جلوی حریفانش احتمالاً باید مانند هیدرا، آن هیولای وحشتناک چندسر اساطیر یونانی، به نظر بیاید که هر سرش را بزنی دو سر دیگر درمی‌آورد. اگر تیمی موفق شود یک راه پاس لورکوزن را ببندد، انگار دو راه پاس دیگر باز می‌شود.»

در واقع جلوی این سیستم بازی لورکوزن حتی دفاع اتوبوسی هم فایده‌ای ندارد و دیر یا زود مقاومت دفاعی تیم حریف فرو می‌ریزد. آلونسو به نوشته کیکر «کد» غلبه بر حریفان تخریبی را به تیمش داده است.

او از مدافعان سرسخت فوتبال مالکانه است و در گفت‌وگو با زوددویچه درباره این هم توضیح داده که چرا این نظریه را قبول ندارد که این سبک بازی منسوخ شده: «مشکل صرف تصاحب توپ نیست. مشکل کمبود تغییر سرعت و نبود عمق بازی است. اگر بازیکنان زیادی پشت توپ داشته باشید کار سخت می‌شود. چون موضوع اصلی این است که با ایجاد فضا حمله کنید.»

«این فضاها از نظر من زمانی به وجود می‌آیند که حریف را با تصاحب توپ از لاک دفاعی خارج کنید و خودتان آن قدر جایابی‌تان خوب باشد که قادر باشید به محض از دست دادن توپ دفاع کنید و بلافاصله پس از تصاحب دوباره توپ حمله کنید. ممکن است اجرای این سبک به خاطر آمادگی بهتر حریفان سخت‌‍تر شده باشد اما فوتبال مالکانه قطعاً منسوخ نشده است.»

سخاوت پدرانه
اما دانش تاکتیکی تنها مهارت آلونسو نیست. او که پدر سه بچه است، به خوبی بلد است تجربیاتش را به بازیکنان منتقل کند و هر یک از آنها را به بازیکنان بهتری تبدیل کند. رمز موفقیت او در بازسازی تیم فقط در به خدمت گیری ۹ بازیکن جدید نبود. آلونسو بازیکنان قدیمی‌تر مانند اودولون کوسونو و یا جاناتان تاه که هر دو مدافعانی متزلزل بودند را به دو ستون محکم و اجتناب‌ناپذیر تیم تبدیل کرد.

گرانیت ژاکا آلونسو را در کنار میکل آرتتا، مربی اسپانیایی آرسنال، در رده بهترین آموزگاران فوتبال قرار می‌دهد که تاثیر زیادی روی پیشرفت او داشته‌اند.

خود آلونسو اعتقاد دارد که بازیگر نقش اصلی تیمش نیست و در اینجا هم کار کردن با تیم دوم سن سباستین زیر سایه تیم اول و دور از هیاهوی رسانه‌ای به او کمک کرده تا روی رابطه با بازیکنان بتواند تمرکز کند: «آنجا بود که فهمیدم ژابی تو مهم نیستی، آنها مهمند. مهم این است که به آنها کمک کنی تا بهتر شوند.»

او در پاسخ به این که در میان مربیان بزرگی که با آنها کار کرده کدام یک بیشترین تاثیر را روی گذاشته، پدرش را نام می‌برد: «من از او یاد گرفتم که چگونه اولویت را روی کار تیمی و سخاوت قرار دهم. این‌ها همان ارزش‌هایی‌اند که در رئال سوسیداد هم آموختم.»

« من یک هافبک دفاعی بودم. یک شماره ۶. در این پست هم باید ازخودگذشته و سخاوت‌مند باشی. هدفم به عنوان بازیکن هم این بود که بازیکنان بهتری دور و برم داشته باشم و من کمک‌شان کنم که به بازیکنان بهتری تبدیل شوند.»

«وظیفه من همواره این بود که آنها را با توپ‌های خوبی تامین کنم تا آنها بتوانند کارهایی انجام دهند که من از عهده‌شان برنمی‌آیم. حالا هم، به عنوان مربی، هنوز تمام تلاشم را می کنم که بازیکنان را بهتر کنم و دقیقاً همین را به آنها آموزش دهم. فقط در آن سوی خط.»

منبع: بی‌بی‌سی